Θα έχεις ακούσει πολλά για την Καλαμάτα, ακόμα και αν δεν έχεις πάει ποτέ. Η πρωτεύουσα της Μεσσηνίας, στη Δυτική Πελοπόννησο, είναι εδώ και αιώνες μια από τις μεγαλύτερες παραγωγούς ελιάς στον κόσμο. Αυτό που ίσως να μην γνωρίζεις, είναι ότι τα τελευταία χρόνια ανήκει στους ραγδαία ανερχόμενους τουριστικούς προορισμούς με επιλογές που ανταποκρίνονται σε κάθε γούστο.
Έλληνες και επισκέπτες από το εξωτερικό, που έρχονται εδώ είτε αεροπορικώς (ναι, έχει αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός των απευθείας πτήσεων) είτε οδικώς, μιας και είναι υπερβολικά απλό να έρθεις από Αθήνα (2 ώρες και 40 λεπτά). Προγραμμάτισε λοιπόν και εσύ μια επίσκεψη στην Καλαμάτα και διάλεξε απλά τι θέλεις… θάλασσα; Βουνό; Πολιτισμό; Ψυχαγωγία; Νυχτερινή ζωή; Καλό φαγητό; Ψώνια; Όλα εδώ είναι εφικτά… Μπορεί να περάσεις από την Καλαμάτα πηγαίνοντας σε οποιοδήποτε άλλο μέρος της Πελοποννήσου. Ή να επιλέξεις την πόλη για να περάσεις ένα Σαββατοκύριακο. Όπως και αν έχει, ο καλύτερος τρόπος για να την εξερευνήσεις είναι με τα πόδια. Εδώ θα βρεις αρχαία και βυζαντινά απομεινάρια, σπίτια με νεοκλασσικά και αναγεννησιακά αρχιτεκτονικά στοιχεία, μικρά δρομάκια, πετρόχτιστες εκκλησίες, μια παραλιακή οδό που έχει φόντο τον Ταϋγετο και πολλές, όμορφες κοντινές παραλίες.
Η πόλη του ήλιου και του πολιτισμού
Tην προτιμούν φανατικά…
Το Κάστρο
Επάνω από την αγορά της παλιάς πόλης δεσπόζει το κάστρο της Καλαμάτας, το οποίο χρονολογείται από τις αρχές του 13ου αιώνα. Ξεκίνησαν να το χτίζουν οι Βυζαντινοί, το ολοκλήρωσαν όμως οι Φράγκοι. Σαν κατασκευή δεν είναι δαιδαλώδες όπως άλλα μεσαιωνικά κάστρα της Πελοποννήσου, είναι όμως μια πολύ ατμοσφαιρική τοποθεσία για να ξεκινήσεις την περιήγησή σου στην πόλη. Στο κάστρο θα βρεις επιγραφές από την περίοδο της ενετικής κατοχής (1685-1715), ενώ ανασκαφές έχουν φέρει στο φως μια μικρή εκκλησία χτισμένη (τον 6ο αιώνα π.Χ.) επάνω στο σημείο που βρισκόταν παλιότερα η αρχαία πόλη Φαραί.
Η εκκλησία είναι αφιερωμένη στην Παναγία Καλομάτα, η οποία πήρε το όνομά της από εικόνα, στην οποία η Παναγία έχει όμορφα, μαύρα μάτια. Αν σκέφτεσαι να επισκεφθείς την Καλαμάτα, ψάξε και μάθε για το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού, το οποίο διοργανώνεται στο Κάστρο κάθε Ιούλιο.
Μουσεία
Πολύ κοντά στο κάστρο υπάρχουν δύο μουσεία που αξίζουν την προσοχή σου. Το ένα είναι το Λαογραφικό Μουσείο της Καλαμάτας, το οποίο στεγάζεται στο διώροφο Αρχοντικό Κυριάκου και διαθέτει εκθέματα από την επανάσταση του 1821, και άλλα αντικείμενα καθημερινής χρήσης (αγροτικά εργαλεία, εξοπλισμό τυπογραφείου/βιβλιοδεσίας και υφαντά).
Το άλλο είναι το Αρχαιολογικό Μουσείο της Μεσσηνίας, με εκθέματα από την Προϊστορική μέχρι τη Βυζαντινή εποχή. Αν βρεθείς εδώ, ψάξε να δεις το χρυσό σφραγιδόλιθο από τον 16ο αιώνα π.Χ., ο οποίος ανακαλύφθηκε σε τύμβο της περιοχής, μαζί με νομίσματα, αγγεία και άλλα χειροποίητα αντικείμενα.
Πλατεία 23ης Μαρτίου
Ονομάστηκε έτσι προς τιμή της απελευθέρωσης της πόλης από τους Τούρκους, το 1821. Η Πλατεία 23ης Μαρτίου δε συμπυκνώνει μόνο την ιστορία, αλλά όλη την ενέργεια της Καλαμάτας. Λέγεται πως στην εκκλησία των Αγίων Αποστόλων, στο κέντρο της πλατείας, έγινε η διακήρυξη της επανάστασης, όπως επίσης ότι εδώ έγινε η πρώτη λειτουργία για τον εορτασμό της απελευθέρωσης.
Περιμετρικά της πλατείας υπάρχουν εμπορικά καταστήματα, καφέ, μπαρ και ταβέρνες, με πιο ‘πολύβουες’ τις οδούς Αμφίας (καταλήγει στα Παπλωματάδικα, που είναι γνωστά για τη νυχτερινή ζωή) και Υπαπαντής (εδώ θα βρεις καταστήματα με τοπικά προϊόντα, όπως τα περίφημα καλαματιανά μαντήλια).
Πλατεία Βασιλέως Γεωργίου
Ακόμα ένα σημείο, που παίζει σημαντικό ρόλο στην καθημερινή ζωή των Καλαματιανών με τα κοσμοπολίτικα καφέ, τα μπαρ και τα καταστήματά του. Η πλατεία καταλήγει στην οδό Αριστομένους με τις γεμάτες ζωή στοές (Λόντος και Βαρβούτσης). Εδώ θα βρεις πολλά νεοκλασικά κτήρια για να θαυμάσεις, όπως αυτό που στεγάζεται η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας.
Το Πάρκο Σιδηροδρόμων Δήμου Καλαμάτας
Βγαίνοντας από το ιστορικό κέντρο και κατηφορίζοντας την οδό Αριστομένους με κατεύθυνση το λιμάνι, θα συναντήσεις το Πάρκο Σιδηροδρόμων του Δήμου Καλαμάτας. Αν έχεις αδυναμία στους σιδηροδρόμους θα αγαπήσεις αυτό το πάρκο, το οποίο είναι φτιαγμένο μέσα στα 54 στρέμματα του παλιού σταθμού της πόλης με την ονομασία «Λιμήν». Η συλλογή του από ατμομηχανές και βαγόνια, που θα σε ταξιδέψει πίσω στο χρόνο.
Η Παραλία
Συνεχίζοντας νότια θα φτάσεις στη λεωφόρο Ναυαρίνου, τη διάσημη παραλία της Καλαμάτας. Εδώ χτυπά η καρδιά της πόλης κυρίως καλοκαιρινούς μήνες, είναι όμως θαυμάσια για περπάτημα και το χειμώνα. Υπάρχει κάτι αθεράπευτα ρομαντικό σε αυτή την πλατιά λεωφόρο με τους φοίνικες. Ξεκίνα τη βόλτα σου από την μαρίνα, χαζεύοντας τα σκάφη, μετά συνέχισε κατά μήκος του Μεσσηνιακού Κόλπου με θέα τον Ταΰγετο.
Όλη η παραλιακή διαδρομή έχει ποδηλατόδρομο, ενώ θα βρεις άπειρα καφέ, μπαρ, καταστήματα και ουζερί για να απολαύσεις από πρωινό μέχρι ουζάκι και κοκτέιλ.
Το Φαγάκι
Τι να πει κανείς για την κουζίνα της Καλαμάτας…; Δοκίμασε οπωσδήποτε γουρουνοπούλα σε κάθε εκδοχή της – εκτός από ψητή θα τη βρεις σε σουβλάκι, γύρο και μπέργκερ. Για πιο παραδοσιακές τοπικές λιχουδιές, σου προτείνουμε παστέλι, δίπλες, λαλάγγια (τραγανά, τηγανιτά λαδοκούλουρα) και φυσικά, το «αστέρι» της καλαματιανής γαστρονομίας, ελιές και ελαιόλαδο.
Μεζεδάκια που ταιριάζουν άψογα με ούζο ή τσίπουρο, είναι και το τυρί σφέλα, αλλά και το σύγκλινο (καπνιστό χοιρινό). Αν πάλι θέλεις ένα πιο μαμαδίστικο φαγάκι, υπάρχει το απόλυτο πιάτο για σένα, ο κόκορας κρασάτος με χυλοπίτες.
Κάτι έξτρα…
Για να κλείσει η μέρα σου με τον καλύτερο τρόπο, σου προτείνουμε την Βέργα, λίγο έξω από την πόλη. Εδώ θα βρεις εστιατόρια και μπαρ με καταπληκτική θέα, ενώ το σημείο είναι τέλειο για να απολαύσεις καφέ ή κοκτέιλ, ειδικά τη νύχτα που τα φώτα από την πόλη ή τις ψαρόβαρκες του όρμου λαμπυρίζουν από μακριά δημιουργώντας ένα φαντασμαγορικό σκηνικό.
Μεσσηνία
Τίποτα δεν εκπροσωπεί καλύτερα τη Μεσσηνία από το λάδι της. Το βλέπεις, το νιώθεις και το γεύεσαι παντού γύρω σου: Στα χιλιάδες στρέμματα δέντρων με ασημοπράσινα φύλλα, που στέκονται παραταγμένα με τέλειο τρόπο και περιμένουν την συγκομιδή. Στις πρέσες λαδιού που βρίσκονται διασκορπισμένες σε όλη την ύπαιθρο. Και φυσικά στα πεντανόστιμα πιάτα της τοπικής κουζίνας που κυριολεκτικά… λιώνουν στο στόμα σου. Αυτός είναι και ο λόγος που εξερευνώντας αυτήν την περιοχή της Πελοποννήσου μέσα από το πρίσμα του πιο διάσημου προϊόντος της, ταξιδεύεις απευθείας στην καρδιά της Μεσσηνίας.
Η ξενάγηση σε έναν Μεσσηνιακό ελαιώνα θα σου μάθει κάτι πολύ σημαντικό: τον τρόπο που συνδέεται αυτός ο «ευγενής» καρπός με τη γη και τους ανθρώπους, που το παράγουν από την αρχαιότητα ακόμα, καθιστώντας το βασικό στοιχείο της μεσογειακής διατροφής. Αξίζει όσο τίποτα να προγραμματίσεις την επίσκεψή σου κατά τη διάρκεια της συγκομιδής και να δεις από κοντά τα απλωμένα δίχτυα, τους εργάτες να χτυπούν με ραβδιά τους ροζιασμένους κορμούς και τα κλαδιά και τις ώριμες ελιές να πέφτουν και να ετοιμάζονται για το ελαιοτριβείο… όπου συμβαίνει η μαγεία. Θα παρατηρήσεις ότι υπάρχουν παραδοσιακοί μύλοι αλλά και πιο σύγχρονες, μεγάλες εγκαταστάσεις, όλοι όμως έχουν τον ίδιο στόχο: την παραγωγή ενός -συντριπτικού- 95% εξαιρετικά παρθένου ελαιόλαδου που παράγεται στη Μεσσηνία. Το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να πάρεις ένα κομμάτι ψωμί και να δοκιμάσεις αυτό το χρυσαφί υγρό που παράγεται εκείνη τη στιγμή… Τα υπόλοιπα θα τα καταλάβεις με τη γεύση σου.
Tι θα μάθεις στην ξενάγηση; Θα μάθεις ότι η δειγματοληψία του ελαιόλαδου είναι το ίδιο σύνθετη με την γευστική δοκιμή. Θα μιλήσεις για την οξύτητα (όσο μικρότερη είναι, τόσο το καλύτερο), την ποικιλία (η Κορωνέικη είναι η «βασίλισσα» σε αυτήν την περιοχή), τα αρώματα (φρεσκοκομμένο χόρτο, τροπικά φρούτα) και τη γεύση (πικρή, πιπεράτη…). Και φυσικά θα έχεις την ευκαιρία να γνωρίσεις τις έντονες προσωπικότητες που υπάρχουν πίσω από αυτό το μοναδικό προϊόν.
Η εμπειρία αυτή έχει ένα βάθος που αν δεν ζήσεις από κοντά δεν μπορείς να το φανταστείς. Αυτό που θα κρατήσεις για πάντα μαζί σου όμως είναι οι μοναδικές γεύσεις – ειδικά όταν αγοράσεις ένα (και δύο και τρία) μπουκάλι και γυρίσεις στο σπίτι σου, έχοντας στην τσάντα σου ένα χρυσό κομμάτι της Πελοποννήσου, που θα σου μείνει αξέχαστο για πάντα.
Οι περισσότεροι ελαιώνες και πρέσες λαδιού που μπορείς να επισκεφθείς στη Μεσσηνία, βρίσκονται ανάμεσα στην Καλαμάτα και την Πύλο, στη νοτιοδυτική Πελοπόννησο:
Στην Καλαμάτα από την Αθήνα
- Με αυτοκίνητο: 240 χλμ. (2ω 40λ)
- Με λεωφορείο (ΚΤΕΛ)
Έλα να ανακαλύψεις σε μια υπέροχη τοποθεσία έναν από τους πιο συναρπαστικούς αρχαιολογικούς χώρους που έχουν ανακαλυφθεί ποτέ: την Αρχαία Μεσσήνη.
Η πόλη της Μεσσήνης γνώρισε την ακμή της τον 4ο π.Χ. αιώνα μετά την ήττα των Σπαρτιατών από τον Θηβαίο στρατηγό Επαμεινώνδα, ο οποίος έβαλε τέλος στην μακραίωνη ηγεμονία της Σπάρτης. Δεν καταστράφηκε ποτέ ολοσχερώς. Έτσι μπορούμε σήμερα παρατηρώντας τα ερείπιά της να σχηματίσουμε μια άριστη εικόνα για τη ζωή στα αρχαία χρόνια.
Τα ευρήματα που έχουν δει το φως – κάποιοι πιστεύουν πως αποτελούν λίγο παραπάνω από το ένα τρίτο της αρχαίας πόλης – περιλαμβάνουν ένα αρχαίο θέατρο, την αγορά και το γυμνάσιο, ιερά, ναούς, αγάλματα, πηγές και κατοικίες, πολλά από τα οποία «παίρνουν σάρκα και οστά» μέσα από τις αφηγήσεις του Παυσανία.
Ο σχεδιασμός και η κατασκευή του αρχαιολογικού χώρου στηρίχθηκαν στην αρχιτεκτονική δεξιότητα του Ιππόδαμου του Μιλήσιου. Το οικοδόμημα της Αρχαίας Μεσσήνης αποτελεί από τότε τον πρόδρομο των σύγχρονων urban σχεδιασμών ενώ έφερε εξαιρετικά οχυρωματικά τείχη που βοηθούσαν στην ασφάλεια και διατήρηση του μνημείου, όπως το συναντάμε σήμερα.